Khiếm thị là tình trạng suy giảm thị lực đáng kể, không thể phục hồi hoàn toàn bằng kính, thuốc hay phẫu thuật. Tìm hiểu về các mức độ khiếm thị, nguyên nhân và 7 phương pháp cải thiện thị lực, giúp bạn hoặc người thân yêu nhìn rõ hơn và sống tự tin hơn.
Khiếm thị là gì?
Khiếm thị là một trạng thái mất mát một phần hoặc toàn bộ khả năng thị giác, ngay cả khi đã được điều chỉnh bằng kính hoặc phẫu thuật. Nó như một bức màn mờ che phủ tầm nhìn, khiến thế giới xung quanh trở nên nhạt nhòa, méo mó hoặc thậm chí chìm trong bóng tối.
Người khiếm thị không chỉ đơn giản là “không nhìn thấy”. Họ có thể nhìn thấy mờ, chỉ phân biệt được ánh sáng và bóng tối, hoặc thậm chí không cảm nhận được bất kỳ hình ảnh nào. Khiếm thị ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc sống hàng ngày, từ việc học tập, làm việc đến giao tiếp và di chuyển.
Nguyên nhân dẫn đến khiếm thị
Khiếm thị có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ bẩm sinh đến mắc phải. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
Người khiếm thị bẩm sinh
Một số trẻ em sinh ra đã mang trong mình khiếm khuyết về thị lực do các yếu tố di truyền, dị tật bẩm sinh hoặc các vấn đề trong quá trình mang thai và sinh nở. Các bệnh lý như đục thủy tinh thể bẩm sinh, tăng nhãn áp bẩm sinh, hay các hội chứng di truyền hiếm gặp có thể cướp đi ánh sáng từ những đôi mắt thơ ngây ngay từ thuở lọt lòng.
Chấn thương mắt
Tai nạn lao động, tai nạn giao thông, hoặc thậm chí những va chạm mạnh trong cuộc sống hàng ngày đều có thể gây ra chấn thương nghiêm trọng cho mắt, dẫn đến tổn thương giác mạc, võng mạc hoặc thần kinh thị giác. Những chấn thương này có thể để lại di chứng vĩnh viễn, khiến thị lực suy giảm hoặc mất hoàn toàn.
Rối loạn thần kinh thị giác
Một số bệnh lý ảnh hưởng đến hệ thần kinh, như đột quỵ, u não, đa xơ cứng,… có thể gây tổn thương đến các dây thần kinh thị giác, dẫn đến mất thị lực một phần hoặc toàn phần. Ngoài ra, các bệnh lý về mắt như thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp cũng là những nguyên nhân phổ biến gây khiếm thị ở người lớn tuổi.
Khiếm thị là một thách thức lớn, nhưng không phải là dấu chấm hết. Với sự hỗ trợ của gia đình, xã hội và công nghệ hiện đại, người khiếm thị hoàn toàn có thể vượt qua khó khăn, sống một cuộc sống ý nghĩa và trọn vẹn.
7 phương pháp cải thiện thị lực cho người bị khiếm thị
1. Sử dụng kính hỗ trợ thị lực
Kính hỗ trợ thị lực là một trong những giải pháp phổ biến và hiệu quả nhất để cải thiện thị lực cho người khiếm thị. Các loại kính này có thể giúp phóng to hình ảnh, tăng độ tương phản hoặc điều chỉnh các vấn đề khúc xạ, giúp người khiếm thị nhìn rõ hơn. Một số loại kính hỗ trợ thị lực phổ biến bao gồm:
- Kính lúp: Dùng để phóng to các vật thể nhỏ hoặc chữ in.
- Kính viễn vọng: Giúp nhìn rõ các vật ở xa.
- Kính lọc màu: Giảm chói và tăng độ tương phản cho người nhạy cảm với ánh sáng.
2. Ánh sáng và tương phản
Ánh sáng và tương phản đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người khiếm thị nhìn rõ hơn. Đảm bảo môi trường sống và làm việc có đủ ánh sáng, đặc biệt là khi đọc sách hoặc làm các công việc đòi hỏi sự tập trung cao. Sử dụng đèn bàn có ánh sáng dịu nhẹ, tránh ánh sáng chói trực tiếp vào mắt. Ngoài ra, tăng cường độ tương phản giữa các vật thể và nền cũng giúp người khiếm thị dễ dàng nhận biết hơn.
3. Thiết bị điện tử và công nghệ phóng to
Công nghệ hiện đại đã mang đến nhiều giải pháp hỗ trợ thị lực cho người khiếm thị. Các thiết bị điện tử như máy tính bảng, điện thoại thông minh có thể được cài đặt phần mềm đọc màn hình, phóng to chữ hoặc chuyển văn bản thành giọng nói. Ngoài ra, còn có các thiết bị chuyên dụng như kính lúp điện tử, máy đọc sách kỹ thuật số, giúp người khiếm thị tiếp cận thông tin dễ dàng hơn.
4. Tập luyện mắt
Một số bài tập mắt đơn giản có thể giúp cải thiện thị lực và tăng cường sự linh hoạt của mắt. Các bài tập như chớp mắt, xoay mắt, nhìn xa gần luân phiên có thể giúp giảm mỏi mắt, tăng cường lưu thông máu và cải thiện khả năng tập trung. Tuy nhiên, trước khi thực hiện bất kỳ bài tập nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa mắt để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
5. Bổ sung dinh dưỡng cho mắt
Chế độ ăn uống lành mạnh, giàu vitamin và khoáng chất cần thiết cho mắt cũng góp phần cải thiện thị lực. Các loại thực phẩm như cà rốt, rau bina, cá hồi, quả óc chó,… chứa nhiều vitamin A, C, E, omega-3, lutein và zeaxanthin, có tác dụng bảo vệ mắt và ngăn ngừa các bệnh lý gây suy giảm thị lực.
6. Can thiệp y tế
Trong một số trường hợp, can thiệp y tế như phẫu thuật hoặc điều trị bằng thuốc có thể giúp cải thiện thị lực cho người khiếm thị. Tuy nhiên, việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp cần được tư vấn kỹ lưỡng bởi bác sĩ chuyên khoa mắt, dựa trên tình trạng sức khỏe và nguyên nhân gây khiếm thị của từng người.
7. Phối hợp cùng các giác quan khác
Người khiếm thị có thể học cách sử dụng các giác quan khác như thính giác, xúc giác và khứu giác để bù đắp cho sự mất mát thị lực. Các kỹ năng như định hướng bằng âm thanh, đọc chữ nổi Braille, sử dụng gậy dò đường,… giúp người khiếm thị tự tin hơn trong cuộc sống hàng ngày.
Câu hỏi liên quan
Khiếm thị và mù có giống nhau không?
Không, khiếm thị và mù không giống nhau. Khiếm thị là tình trạng suy giảm thị lực đáng kể, nhưng người khiếm thị vẫn có thể nhìn thấy một phần, dù là mờ nhạt hay chỉ phân biệt được ánh sáng và bóng tối. Trong khi đó, mù lòa là tình trạng mất hoàn toàn thị lực, không thể nhìn thấy bất cứ điều gì.
Người khiếm thị thường đọc bằng bảng chữ nào?
Người khiếm thị thường đọc bằng bảng chữ nổi Braille. Đây là một hệ thống chữ viết được tạo ra dành riêng cho người khiếm thị, sử dụng các chấm nổi để biểu thị các chữ cái, số và ký hiệu. Bảng chữ Braille cho phép người khiếm thị tiếp cận thông tin và giao tiếp một cách độc lập.
