Xước giác mạc – “cơn ác mộng” bất ngờ có thể ập đến với bất kỳ ai. Đừng chủ quan với những vết xước nhỏ, chúng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Cùng tìm hiểu cách xử lý đúng cách và những lưu ý quan trọng để bảo vệ đôi mắt sáng khỏe.
Xước giác mạc là tình trạng gì
Xước giác mạc là một dạng tổn thương ở mắt, xảy ra khi bề mặt giác mạc – lớp màng trong suốt phía trước mắt – bị trầy xước hoặc rách. Giác mạc đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ mắt và hội tụ ánh sáng vào võng mạc, giúp chúng ta nhìn rõ mọi vật. Khi giác mạc bị trầy xước, nó không chỉ gây đau đớn, khó chịu mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng, loét giác mạc, thậm chí ảnh hưởng đến thị lực nếu không được điều trị kịp thời.
Nguyên nhân và dấu hiệu bị xước giác mạc
Nguyên nhân
Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra xước giác mạc, bao gồm:
- Dị vật: Bụi, cát, mảnh vụn kim loại, lông mi, côn trùng,… bay vào mắt và cọ xát với giác mạc.
- Dụi mắt mạnh: Dụi mắt quá mạnh hoặc thường xuyên có thể làm tổn thương bề mặt giác mạc.
- Đeo kính áp tròng không đúng cách: Kính áp tròng không vừa vặn, bẩn hoặc đeo quá lâu có thể gây xước giác mạc.
- Tiếp xúc với hóa chất: Các chất tẩy rửa, dung dịch vệ sinh, mỹ phẩm,… bắn vào mắt có thể gây tổn thương giác mạc.
- Khô mắt: Mắt khô khiến giác mạc dễ bị tổn thương hơn và tăng nguy cơ trầy xước, đặc biệt là khi ngủ.
Dấu hiệu
Khi bị xước giác mạc, bạn có thể gặp phải các triệu chứng sau:
- Đau nhức mắt: Cảm giác đau nhói, cộm như có sạn trong mắt.
- Đỏ mắt: Mắt bị đỏ và xung huyết do các mạch máu giãn nở.
- Chảy nước mắt: Mắt tiết nhiều nước mắt để cố gắng rửa trôi dị vật và làm dịu kích ứng.
- Sợ ánh sáng: Ánh sáng mạnh có thể gây đau và khó chịu.
- Nhìn mờ: Thị lực có thể bị giảm sút do tổn thương giác mạc.
- Cảm giác có vật gì đó trong mắt: Mặc dù dị vật có thể đã được loại bỏ, bạn vẫn có thể cảm thấy như có gì đó mắc kẹt trong mắt.
5 lưu ý khi mắt bị trầy xước giác mạc
1. Không dụi mắt
Dù cảm giác cộm, ngứa, khó chịu có thể khiến bạn muốn dụi mắt, nhưng đây là điều tối kỵ khi bị xước giác mạc. Việc dụi mắt có thể khiến dị vật găm sâu hơn vào giác mạc, làm tổn thương nặng hơn và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
2. Rửa mắt bằng nước muối sinh lý
Rửa mắt bằng nước muối sinh lý là cách sơ cứu đơn giản nhưng hiệu quả để loại bỏ dị vật và làm sạch mắt. Bạn có thể sử dụng cốc rửa mắt chuyên dụng hoặc một chiếc cốc sạch, nghiêng đầu và chớp mắt nhiều lần trong dung dịch nước muối.
3. Sử dụng thuốc nhỏ mắt chuyên dụng
Nếu bác sĩ kê đơn thuốc nhỏ mắt, hãy sử dụng đúng theo hướng dẫn. Thuốc nhỏ mắt có thể giúp giảm đau, ngăn ngừa nhiễm trùng và hỗ trợ quá trình lành vết thương.
4. Đeo kính bảo vệ mắt
Đeo kính bảo vệ mắt, đặc biệt là kính râm, giúp tránh ánh sáng mạnh và bụi bẩn, giảm kích ứng cho mắt và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phục hồi.
5. Khám bác sĩ chuyên khoa
Ngay cả khi vết xước có vẻ nhỏ và không gây đau đớn nhiều, bạn vẫn nên đến khám bác sĩ chuyên khoa mắt để được kiểm tra và đánh giá mức độ tổn thương. Bác sĩ sẽ có thể loại bỏ dị vật (nếu có), kê đơn thuốc phù hợp và đưa ra lời khuyên chăm sóc mắt để tránh biến chứng.
Bị xước giác mạc có nguy hiểm không?
Mức độ nguy hiểm của xước giác mạc phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Độ sâu của vết xước: Vết xước nông thường ít nguy hiểm hơn và có thể tự lành trong vòng vài ngày. Tuy nhiên, vết xước sâu có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến giác mạc, ảnh hưởng đến thị lực và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
- Nguyên nhân gây xước: Xước giác mạc do dị vật sắc nhọn, hóa chất hoặc vật liệu hữu cơ (như cành cây, móng tay) có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn.
- Tình trạng sức khỏe của mắt: Người có bệnh lý mắt nền như khô mắt, viêm giác mạc,… có nguy cơ biến chứng cao hơn khi bị xước giác mạc.
- Cách xử lý: Sơ cứu và điều trị không đúng cách có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và biến chứng.
Trong một số trường hợp, xước giác mạc có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như:
- Nhiễm trùng giác mạc: Vi khuẩn hoặc nấm xâm nhập vào vết xước, gây viêm nhiễm và có thể dẫn đến loét giác mạc.
- Loét giác mạc: Tình trạng nghiêm trọng hơn, có thể gây sẹo giác mạc, giảm thị lực vĩnh viễn, thậm chí mù lòa.
- Viêm mống mắt: Xảy ra khi vết xước do vật liệu hữu cơ gây ra, có thể dẫn đến đau mắt, sợ ánh sáng và giảm thị lực.
Vì vậy, dù vết xước có vẻ nhỏ, bạn cũng không nên chủ quan. Hãy đi khám bác sĩ chuyên khoa mắt ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm.
Xước giác mạc có tự khỏi không?
Xước giác mạc nhẹ, nông có thể tự khỏi trong vòng 24-48 giờ nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, quá trình lành vết thương có thể kéo dài hơn nếu vết xước sâu hoặc có nhiễm trùng.
Để hỗ trợ quá trình tự lành của mắt, bạn nên:
- Tránh dụi mắt: Điều này có thể làm tổn thương giác mạc thêm và làm chậm quá trình lành vết thương.
- Rửa mắt bằng nước muối sinh lý: Giúp loại bỏ dị vật và làm sạch mắt.
- Nhỏ nước mắt nhân tạo: Giúp giữ ẩm cho mắt và giảm cảm giác khó chịu.
- Đeo kính bảo vệ mắt: Tránh ánh sáng mạnh và bụi bẩn.
- Nghỉ ngơi đầy đủ: Giúp cơ thể phục hồi và tăng cường sức đề kháng.
Tuy nhiên, nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào sau đây, hãy đi khám bác sĩ ngay lập tức:
- Đau dữ dội
- Nhìn mờ không cải thiện
- Mắt chảy nhiều dịch mủ
- Sốt hoặc ớn lạnh
